DANIEL WAYENBERG

Daniel Wayenberg

Daniël Wayenberg is één van de weinige Nederlandse pianisten die internationaal zijn doorgebroken. Zijn repertoire als pianist omvat niet alleen de klassieke en romantische componisten, maar ook twintigste-eeuwse als Maurice Ravel, Henri Dutilleux, André Jolivet en George Gershwin. Van tijd tot tijd begeeft hij zich ook op het terrein van ...
Volledige biografie...

Instrumenten

piano

Genoemd in de biografie van

1968   Louis van Dijk
1987   Gevleugelde Vrienden
2012   Martin Oei
2014   Pieter Vis
Meer resultaten... Minder resultaten

Biografie Daniel Wayenberg

Daniël Wayenberg is één van de weinige Nederlandse pianisten die internationaal zijn doorgebroken. Zijn repertoire als pianist omvat niet alleen de klassieke en romantische componisten, maar ook twintigste-eeuwse als Maurice Ravel, Henri Dutilleux, André Jolivet en George Gershwin. Van tijd tot tijd begeeft hij zich ook op het terrein van de lichte muziek. Hij heeft een hekel aan muzikale hokjesgeest: "Wij musici hebben allemaal ons eigen publiek, maar onderling klikt het uitstekend. Het zijn de media die van klassieke muziek iets elitairs maken." Vanwege zijn brede repertoire wordt hij regelmatig gevraagd als invaller voor zieke pianisten. Hij componeerde zelf kamermuziek, muziek voor orkest, pianoconcerten en balletmuziek. Bijzonder is een compositie voor luthéal en viool, waarvan hij in 1993 met Theo Olof een cd-opname maakte. Wayenberg staat bekend als een innemende persoonlijkheid met soms onverwachte, ludieke trekjes en een levensgenieter. Zijn geloof - hij is doopsgezind - is voor hem van grote betekenis.

1929

Daniël Wayenberg wordt geboren in Parijs. Zijn moeder, Marguerite Berson, stamt uit een rijke, aristocratische Russische familie die in de tsarentijd vluchtte naar Zuid-Frankrijk. Zij is een professioneel violiste en een verdienstelijk pianiste. Zijn vader, Jakob Wayenberg, werkt als Nederlandse journalist bij het ANP en is enige tijd correspondent Indonesische zaken voor verschillende kranten. Zijn moeder ontdekt dat Daniël op heel jonge leeftijd een absoluut gehoor aan de dag legt. Kort daarna valt het besluit dat zijn toekomst in de muziek zal liggen.

1936

Op zevenjarige leeftijd treedt Wayenberg voor het eerst in het openbaar op als pianist. Tijdens een bruiloft in Nice begeleidt hij zijn moeder op de viool en soleert hij met een pianowerk van Manuel de Falla. Na de eerste lessen van zijn moeder studeert Daniël Wayenberg piano bij de Haagse pianopedagoog en componist Ary Verhaar, die hem ook onderricht in harmonieleer, contrapunt en compositie.

1945

Kort na de bevrijding, in augustus, geeft Wayenberg een recital in zaal Diligentia in Den Haag. Het is zijn eerste optreden in Nederland. Hij speelt twaalf 'Preludes' van Claude Debussy. Het door de familie Wayenberg op eigen kosten georganiseerde concert wordt door het aanwezige publiek gewaardeerd, maar krijgt in de pers vrijwel uitsluitend negatieve kritiek.

1946

Wayenberg verhuist naar Parijs om verder te studeren bij de befaamde pianiste Marguérite Long. Voordat zij hem onder haar hoede neemt krijgt hij korte tijd les van Jacques Février, oud-leerling van Long en docent in haar muziekschool. Wayenberg neemt deel aan het naar haar genoemde pianoconcours, met weinig succes.

1947

De Daily Mail noemt het eerste recital van Wayenberg in Parijs een voortreffelijke en onvergetelijke prestatie. Dezelfde krant is ook lovend over zijn optreden in het Russisch conservatorium.

1949

Wayenberg wint de tweede prijs in het pianoconcours Marguerite Long - Jacques Thibaud, de Grote Prijs van de Stad Parijs. Het betekent een internationale doorbraak. Hij krijgt diverse concertaanbiedingen. Een tweede concert in het Haagse Diligentia is succesvol en dat geldt ook voor zijn eerste tournee door Italië. In de Camerata in Florence werkt hij mee aan een concert ter gelegenheid van de honderdste sterfdag van Chopin. Het publiek reageert enthousiast. In december van dit jaar overleeft Wayenberg, op weg naar een concert in Tunesië, een ernstig vliegtuigongeluk. Hij loopt een hoofdwond op, maar zijn handen blijven ongedeerd. Bij een foto in de France Dimanche, waarop hij vanuit een ziekenhuisbed zijn handen toont, staat: “Pour garder ses mains il a laissé brûler son visage” (Om zijn handen te beschemen liet hij zijn gezicht verbranden).

1951

Onder leiding van Rafael Kubelik speelt Wayenberg op het Festival van Besançon de wereldpremière van het voor hem gecomponeerde 'Pianoconcert' van de Nederlandse componist Alphonse Stallaert.

1953

In Metz geeft Wayenberg een benefietconcert. De opbrengst is voor de slachtoffers van de watersnoodramp in Zeeland en Noord-Brabant. Op 22 november maakt hij zijn debuut in de Verenigde Staten. Onder leiding van Dmitri Mitropoulos speelt hij in de volle Carnegie Hall in New York Sergej Rachmaninovs 'Tweede Pianoconcert'. Zelf is hij niet helemaal tevreden en de pers geeft gemengde reacties, maar er volgen uitnodigingen voor vele grote en kleine tournees.

1954

Wayenberg maakt een tweede tournee door de Verenigde Staten en wordt uitgenodigd voor een derde. Hetzelfde jaar speelt hij voor het eerst in het Amsterdamse Concertgebouw. Zijn vertolking van Ludwig van Beethovens 'Eerste Pianoconcert', waarvoor hij eigen cadensen heeft gecomponeerd, wordt “majestueus” genoemd.

1955

Het door Wayenberg gecomponeerde ballet 'Solstice' (Zonnewende) gaat in première tijdens het Festival de la Dance in Aix-les-Bains. Het werk is geschreven in opdracht van de balletdanser Pierre Lacotte, die ook composities bestelde bij Sidney Bechet en Charles Aznavour. Wayenbergs compositie wordt goed ontvangen, maar de choreografie krijgt nogal wat kritiek. Sommige critici noemen het ballet saai, andere vinden het excessief erotisch. Het ballet beleeft twintig uitvoeringen in het theater van de Champs Elysées in Parijs, maar de geplande tournee door Europa wordt afgeblazen.

1956

Wayenberg krijgt de Grand Prix De l'Academie Charles Gros voor zijn Brahms-vertolking.

1957

Na een recital in het Institut Néerlandais in Parijs ontvangt Wayenberg de eremedaille van die stad. Voor zijn plaatopname van het Maurice Ravels twee pianoconcerten krijgt Wayenberg de Grand Prix Du Disque.

1958

Wayenberg componeert het 'Concerto pour 5 instruments à vent et piano'.

1962

De koningin benoemt Wayenberg tot Ridder in de Orde van Oranje-Nassau.

1964

Voor zijn album met werken van Richard Strauss ('Burleske') en Rachmaninov ('Rapsodie op een thema van Paganini') ontvangt Wayenberg een Edison die hem wordt uitgereikt tijdens het Grand Gala Du Disque.

1966

Wayenberg componeert zijn 'Sonate' voor viool en piano. Bij de eerste uitvoering speelt Theo Olof de vioolpartij.

1967

In Frankrijk krijgt Wayenberg de onderscheiding Chevalier des Arts et des Lettres. Ter gelegenheid van het eenjarig bestaan van de Doelen in Rotterdam vindt op de televisie een live uitgezonden pretconcert van het Rotterdams Philharmonisch Orkest plaats. Het concert bevat allerlei - in de partituur uitgeschreven - grappen, zoals een cocktail van Tsjaikovski, Grieg, Rachmaninov, 'Rhapsody In Blue', het 'Warsaw Concerto' en populaire liedjes.

1973

Wayenberg voltooit na vier jaar zijn tweedelige 'Symfonie Capella' (waarschijnlijk zijn meest bekende werk), voor groot orkest met vijftien koperblazers en slagwerk. Sommige passages zijn gebaseerd op Afrikaanse dansen. De titel is ontleend aan de dubbelster Capella, een van de helderst zichtbare sterren, die in veel oude beschavingen een naam met een goddelijke betekenis draagt. Dit is het enige werk van Wayenberg dat met overheidssubsidie tot stand komt. Het wordt uitgegeven bij Donemus.

1974

Wayenberg componeert het Concerto pour 3 pianos et orchestre.

1975

In het midden van de jaren 1970 ontstaat op initiatief van het impresariaat Samama een samenwerking tussen Wayenberg en Louis van Dijk met een verrassende omkeer van muzikale disciplines: Wayenberg speelt jazzy improvisaties terwijl Van Dijk terugkeert tot klassiek repertoire. De recensenten reageren positief. In 1975 neemt Wayenberg deel aan het Grand Gala Du Knoeris in Uden. De carnavalsvereniging De Knoerissen onderscheidt hem met de Orde Van De Grote K.

1979

Met Wayenberg als solist speelt het Concertgebouworkest onder leiding van Kirill Kondrashin Ravels 'Pianoconcert voor de Linkerhand'.

1982

In kasteel Beverweerd bij Werkhoven (provincie Utrecht) presenteert de pianotechnicus en -restaurateur Evert Snel de door hem gerestaureerde luthéal. Theo Olof en Wayenberg voeren hier Maurice Ravels 'Tzigane' uit. EMI maakt van deze uitvoering een fonografische opname. De luthéal is een vleugel met een mechaniek dat het timbre kan veranderen. Met behulp van vier registerknoppen kan men de klank instellen van een harp, een luit, een fortepiano, een klavecimbel of een cymbalon.

1984

Wayenberg wordt docent aan het Rotterdams conservatorium.

1985

De TROS organiseert een uitvoering van Wayenbergs 'Concerto pour 3 pianos et orchestre' uit 1974 door het Radio Filharmonisch Orkest onder leiding van Jan Krenz. Wayenberg, Jaap Bogaart en Bernd Brackman spelen de pianopartijen. Ook de 'Symfonie Capella' (1973) wordt uitgevoerd.

1987 - 1989

Zes pianisten met uiteenlopende achtergrond en ervaring, Daniel Wayenberg, Pieter van Vollenhoven, Tonny Eyk, Laurens van Rooyen, Louis van Dijk en Pim Jacobs, treden samen op onder de naam 'Gevleugelde Vrienden'. Met veel plezier geven ze zes concerten. Later volgen er nog negen.

1994

Wayenberg wordt 65 jaar en neemt afscheid als conservatoriumdocent in Rotterdam. Burgermeester Bram Peper reikt hem de Erasmusspeld uit.

1995

Wayenberg treedt op in diverse Nederlandse steden en, samen met Louis van Dijk, in de 'klassiekboot' die meevaart in het Rondje Sloterplas, georganiseerd door de Meervaart in Amsterdam. Dit laatste groeit uit tot een jaarlijkse traditie.

1997

Verscheidene prijswinnaars van het Concours Marguerite Long - Jacques Thibaud, onder wie Wayenberg, treden op met het Orchestre National de France onder leiding van Yehudi Menuhin. Tevens participeert Wayenberg in een protest-concert van het met opheffing bedreigde Amsterdams Promenade Orkest, dat werk biedt aan arbeidsongeschikte en zieke musici.

1999

In april geeft Wayenberg een benefietconcert in Winterswijk ten behoeve van vluchtelingen uit Kosovo. Het Residentie Orkest en het Amsterdam Saxophone Quartet werken mee aan een concert in de Grote Zaal van het Concertgebouw ter gelegenheid van Wayenbergs zeventigste verjaardag. Met het Koninklijk Concertgebouworkest maakt hij een opname van Ravels 'Pianoconcert voor de linkerhand'. Recencenten roemen hem als een formidabel pianist.

2006

Daniel Wayenberg is 70 jaar concertpianist. Ter gelegenheid hiervan maakt Ben Daeter een boek over hem: 'Daniel Wayenberg 70 jaar concertpianist' (Utrecht: Gopher BV, 2006). Ook dit jaar treedt hij herhaaldelijk op.

2012

Wayenberg gaat op tournee door Nederland met drie verschillende programma's met werken van Beethoven, Chopin, Liszt, Albéniz, Brahms, Rachmaninoff en Balakirev. In Antwerpen heeft de 82-jarige Wayenberg samen met de 16-jarige pianist Martin Oei een optreden.

Martin Oei

2013

In 2013 geeft Daniel Wayenberg, samen met het Nederlands Christelijk Symfonisch Orkest o.l.v. André van Putten een concert met gezangen en opwekkingsliederen. Daniel Wayenberg studeert nog elke dag en geeft nog altijd optredens. Volgens hem houdt muziek de geest jong.

2018

Op 10 juni geeft Wayenberg zijn laatste concert in de Engelenbak in Zaltbommel.

Foto's Daniel Wayenberg

Audio/Video Daniel Wayenberg