ORKEST DE VOLHARDING

Orkest de Volharding

Orkest de Volharding is een 'typisch Nederlands' ensemble van eigenzinnige, maatschappelijk betrokken muzikanten. Zij spelen (zoals de schrijver Bernlef het noemde) 'recht voor zijn raap blazersmuziek', veelal van Nederlandse makelij, vaak vanuit een samenwerking van componist en uitvoerenden. In totaal worden rond de 400 composities speciaal voor het orkest geschreven.
Volledige biografie...

Bezetting

Dil Engelhard   fluit
Bob Driessen   saxofoon
Jaap Dercksen   piano
Hans Visser (2)   bastrombone
Jurjen Hempel   dirigent
Rutger van Otterloo   saxofoon
Sjeng Schupp   basgitaar, contrabas
Jussi Jaatinen   dirigent
Bob Koertshuis   trompet
Louis Lanzing   trompet
Johan de Meij   trombone
Reijer Dorresteijn   trompet
Koen Kaptijn   trombone
Joeri de Vente   hoorn
Meer resultaten... Minder resultaten

Overige muzikanten

Theo Loevendie   saxofoon
Herman de Wit   saxofoon
Willem Breuker   klarinet, saxofoon
Jan Wolff   hoorn
Cees Klaver   trompet
Arthur ten Bosch   trompet
John Floore   trompet
Jim van der Valk Bouman   bastrombone
Wouter Hoekstra   trombone
Bernard Hunnekink   trombone
Henk de Velde   trompet
Willem van Manen   trombone
Toon van Ulsen   trombone
Gilius van Bergeijk   saxofoon
Michiel van Dijk   saxofoon
Maarten van Norden   saxofoon
Beatrice Driver   hoorn
Maarten Altena   contrabas
Ab Baars   saxofoon
Tjeerd Oostendorp   tuba
Gertjan Loot   trompet
Mariëtte Rouppe van der Voort   saxofoon
Frank van Merwijk   piano
Ad Gruter   trompet
Pieter Smitshuijsen   contrabas
Victor Müller   trombone
Marjès Benoist   piano
Wim Timmermans   hoorn
Teunis van der Zwart   hoorn
Ronald Bouckaert   trompet
Anita van Soest   trompet
Rob Zeelenberg   contrabas
Cees van Zeeland   dirigent, piano
Meer resultaten... Minder resultaten

Genoemd in de biografie van

1954   Cees van Zeeland
1967   Willem Breuker
1971   Misha Mengelberg
1971   Willem Van Manen
1972   Louis Andriessen
1998   Marjanne Kweksilber
2001   Cornelis de Bondt
2001   Yannis Kyriakides
2003   Merlijn Twaalfhoven
2004   Ruud van Eeten
2007   Chiel Meijering
Meer resultaten... Minder resultaten

Biografie Orkest de Volharding

Orkest de Volharding is een 'typisch Nederlands' ensemble van eigenzinnige, maatschappelijk betrokken muzikanten. Zij spelen (zoals de schrijver Bernlef het noemde) 'recht voor zijn raap blazersmuziek', veelal van Nederlandse makelij, vaak vanuit een samenwerking van componist en uitvoerenden. In totaal worden rond de 400 composities speciaal voor het orkest geschreven. Het orkest is een Coöperatieve Vereniging, gevormd op basis van geheel gedemocratiseerde besluitvorming over repertoireopbouw, speelwijze en uitvoeringsorganisatie. In de eerste jaren zijn alle leden steeds unaniem over hamvraag 'Wat speel je voor wie en waarom?'. In de beginperiode keren de leden zich eendrachtig tegen de oorlog in Vietnam. Zo'n militante stellingname, met alle problemen en successen van dien, is geruime tijd het onwrikbare uitgangspunt. Idealisme, engagement en hoge muzikale normen blijven ook daarna de kenmerken van Orkest de Volharding. Pas sinds 1989 heeft het orkest een dirigent, want autoriteit is lange tijd uit den boze.

1971

Louis Andriessen werkt aan een stuk dat De Volharding gaat heten. Het moet niet zo maar een politieke boodschap uitdragen, het moet een mobiliserend effect hebben. De muziek is geïnspireerd op recente ('minimalistische') stukken van Steve Reich en Terry Riley, maar ook op het Pianoconcert van Igor Stravinsky, de Suites van Bach, Pierre Boulez' Éclat en Japanse gagaku. Andriessen zoekt een klankbeeld dat moeilijk in een bestaande categorie is onder te brengen: ergens tussen jazz en avantgarde. Op advies van saxofonist Willem Breuker vormen ze een gemengde groep muzikanten (jazz en klassiek), uitgaande van een bezetting met onder meer drie trompetten, drie trombones en drie saxofoons.

Louis Andriessen Willem Breuker

1972

Op 6 januari komt het gezelschap voor het eerst bijeen, op de zolder van Louis Andriessen. Gesproken wordt over het niet volledig uitgeschreven stuk De Volharding. De uitvoeringsduur is variabel (tussen 15 en 40 minuten). Andriessen denkt aan een interpretatie van de techniek die Terry Riley heeft toegepast in zijn compositie In C, een voortdurende herhaling van eenvoudige melodische fasen. Op 30 april speelt de groep een korte versie van het stuk tijdens een jongerenbijeenkomst over Vietnam in het Amsterdamse Bos en op 12 mei de volledige compositie tijdens een Inklusief Konsert in Theater Carré (Louis Andriessen: "Inklusieve Konserten waren gratis konserten van 8 à 9 uur, waarin allerlei soorten muziek ten gehore werden gebracht: avantgarde, middeleeuwse muziek, pop, jazz, elektroniese muziek, etc. We hoopten daarmee de exclusiviteit van de verschillende concertgenres, en hun publieken, te doorbreken "). De reacties uit de stampvolle zaal zijn aanvankelijk gemengd, maar na afloop klinkt een lang en hartelijk applaus. In september besluit de groep bij elkaar te blijven onder de naam Orkest de Volharding. De muzikanten in deze eerste periode zijn Cees Klaver, Arthur ten Bosch en John Floore (trompet), Willem van Manen, Frans van Luin, Jim van der Valk Bouman, Wouter Hoekstra en Bernard Hunnekink (trombone), Theo Loevendie, Bob Driessen, Herman de Wit en Willem Breuker (saxofoons en klarinet), Jan Wolff (hoorn), Díl Engelhard (fluit/piccolo), Maarten van Regteren Altena (contrabas) en Louis Andriessen (piano). Op 30 september speelt Orkest de Volharding op het Waarheidsfestival in de Amsterdamse RAI voor circa 10.000 bezoekers.

Maarten Altena Theo Loevendie Willem Van Manen

1973

Tegen het eind van dit jaar bevat het repertoire van Orkest de Volharding meer dan 15 stukken, waaronder een eigen arrangement van Darius Milhauds La Création du Monde, Igor Stravinsky's Tango en diverse politieke strijdliederen.

1974

Orkest de Volharding treedt nu met grote regelmaat op, soms meer dan eenmaal per week, veelal bij politieke manifestaties, festivals en bijeenkomsten van buurtactiegroepen. Pieter Verhoeff volgt het orkest dit jaar met een cameraploeg. Op 11 februari 1975 vertoont de VPRO de door hem gemaakte film op TV.

1975

Na langdurige discussies besluiten de leden van het orkest begin van dit jaar met algemene stemmen dat Willem Breuker De Volharding moet verlaten. Het is een pijnlijk besluit. Andriessen en Breuker hebben samen het orkest gevormd. De onvrede over Breukers (te klein geachte) bijdrage is echter groot. Het is voor iedereen duidelijk dat zijn prioriteiten elders liggen. Gilius van Bergeijk volgt hem op als saxofonist. In het najaar volgt een grotere crisis. Politieke tegenstellingen in met name Amsterdam (rond de aanleg van de eerste metrolijn) blijken ook binnen het orkest te bestaan. Hoe absoluut is de voorkeur voor optredens bij politieke acties? Hoe zwaar weegt de zelfgekozen taak om eigentijdse, vooral Nederlandse muziek ten gehore te brengen? De conflicten krijgen gaandeweg ook persoonlijke aspecten. Als een compromis onmogelijk blijkt, moeten Maarten van Regteren Altena, Gilius van Bergeijk, Toon van Ulsen, Cees Klaver en Herman de Wit het orkest verlaten. Zij doen een poging samen verder te gaan, waardoor twee gelijknamige orkesten zouden ontstaan, maar hun samenwerking mislukt. De overblijvers nemen een pauze van twee maanden.

Gilius van Bergeijk

1976

Vanaf eind januari 1976 treedt Orkest de Volharding op in de nieuwe samenstelling, in de navolgende maanden meer dan 40 keer. Die optredens hebben soms meer het karakter van een politieke bijeenkomst (waarbij De Volharding ook recente Nederlandse muziek uitvoert), soms meer van een 'gewoon' concert (waarbij politieke strijdliederen worden uitgevoerd).

1977

Dit is het laatste jaar van de Centrale Aanbiedingen van de Gemeente Amsterdam, een in 1974 ingestelde regeling voor het geven van wijkconcerten waarvan Orkest de Volharding veel gebruik maakt. Op 11 september speelt Orkest de Volharding in de Jaap Edenhal in Amsterdam tijdens de Chili-manifestatie onder de leuze 'Internationale isolering Chileens junta'.

1978

Op 14 april vergaderen de leden over een mogelijke reis naar Chili. Chileense vakbonden hebben Orkest de Volharding uitgenodigd voor de 1 mei-viering. Sinds september 1973 heerst in hun land een dictatuur onder leiding van generaal Pinochet, die elke vorm van 1 mei-demonstraties heeft verboden. Orkest de Volharding, dat eerder heeft opgetreden bij politieke bijeenkomsten in het buitenland, neemt de uitnodiging aan. Op 30 april treden zij op in Santiago de Chile voor een groot en enthousiast publiek in een textielfabriek. Zij spelen onder meer het verboden Lied Van De Macht Aan Het Volk. Voor Henk de Velde die kort voor het vertrek uit Nederland is toegetreden als derde trompettist is dit zijn eerste concert met De Volharding. De volgende dag lopen de orkestleden mee in een snel groeiende optocht. De politie grijpt in en arresteert 600 mensen waaronder zeven leden van Orkest de Volharding. De buitenlanders worden na een paar uur vrijgelaten. Bij aankomst op Schiphol geeft het orkest een persconferentie. Aansluitend gaat men naar de Dominicuskerk in Amsterdam, waar een Chili-manifestatie wordt onderbroken om de orkestleden te laten vertellen over hun belevenissen. Het orkest blijft de komende periode actief bij diverse Chiliactiviteiten. Op 1 maart vindt de oprichting plaats van de Coöperatieve Vereniging Orkest de Volharding. Jan Wolff, Bob Driessen en Toon van Ulsen vormen het eerste bestuur.

1979

Volgens de Buma speelt Orkest de Volharding van alle Nederlandse orkesten de meeste Nederlandse composities. Op 1 februari wordt een serie opnames van de VARA voltooid.

1980

Het orkest krijgt vaste repetitieruimte in het pand De IJsbreker en trekt Niek Nauwen aan als concertcoördinator, die echter hetzelfde jaar vertrekt. Bastrombonist Hans Visser treedt toe tot de bezetting. Net als Dil Engelhard, fluitiste van het eerst uur, houdt hij door de jaren heen een uitgebreid archief over het orkest bij.

1981

Orkest de Volharding begint zijn concert op 11 september in De IJsbreker met een herdenking van de val van Salvador Allende, de in 1973 vermoorde president van Chili. Op 21 november speelt Orkest de Volharding bij de antikernbommen demonstratie op het Museumplein in Amsterdam. Hier zijn naar schatting 450.000 mensen aanwezig.

1982

Orkest de Volharding viert zijn tienjarig bestaan met de publicatie van een boek getiteld 10 Jaar Volharding: Een Verslag Door Rudy Koopmans & Orkest de Volharding. In dit uitvoerig gedocumenteerde boekwerk worden de geschiedenis van het orkest, de doelstellingen en de werkwijze geplaatst in de context van de politieke gebeurtenissen in binnen- en buitenland. De Zweedse componist Klas Torstensson, inmiddels helemaal ingeburgerd, schrijft in opdracht van het ministerie van CRM met Orkest de Volharding het stuk Järn (IJzer), dat volgens recensent Frits van der Waa een nieuwe ontwikkeling inluidt. Nieuw is voor Orkest de Volharding zelf vooral dat het stuk wordt gedirigeerd - door de componist, dat wel.

1986

Voor het project Kaalslag fuseert Orkest de Volharding tijdelijk met het eveneens door Louis Andriessen opgerichte Hoketus Ensemble. Het resultaat verschijnt op het label Attacca: vier nieuwe composities van Willem van Manen, Louis Andriessen, Cees van Zeeland en Cornelis de Bondt.

1988

Pianist Jaap Dercksen neemt de zakelijke organisatie van Orkest de Volharding op zich.

1989

Orkest de Volharding benoemt Cees van Zeeland als zijn eerste dirigent. Hij is niet de baas, maar slaat gewoon de maat, terwijl hij kritisch meeluistert. De Amerikaanse componist Michael Torke schrijft voor het orkest in opdracht van de Rotterdamse Kunststichting het stuk Rust. De titel beschrijft de 'roestige' klankkleur die de componist meegeeft aan het basisaccoord van zijn compositie.

1992

Orkest de Volharding bestaat 20 jaar. In januari en februari geeft het orkest twee series concerten met een retrospectief op de afgelopen twintig jaar, onder meer in St. Petersburg (Rusland). Op 8 maart is er een concert in Muziekcentrum De IJsbreker met een voor de VARA-matinee samengesteld programma. Behalve de compositie die Louis Andriessen schreef voor een tv-film van Peter Greenaway vermeldt het programma een serie speciaal voor het jubileum gecomponeerde werken: Vogelvrij (Richard Ayres), Frist (Michiel Braam), Obrecht-Motet V (Michael Finnissy) en Three Mechanisms (Robert Zuidam). Astrid Seriese zingt. Vervolgens gaat het orkest op tournee door Nederland en Schotland.

Astrid Seriese Michiel Braam Robert Zuidam

1994

Voor zijn VPRO-documentaire Volharding reist regisseur Kees Hin met twee orkestleden naar Chili en Portugal. De documentaire belicht ook de verandering van politiek georiënteerd repertoire naar het louter spelen van hedendaagse muziek.

1995

In het gebouw Felix Meritis in Amsterdam brengt Orkest de Volharding het programma The Jazz Connection in première met onder meer het stuk F. 031 van Peter van Bergen. Pay-Uun Hiu in de Volkskrant: "In dit werk bleek De Volharding doortastend, met keiharde en goed getimede akkoorden, trefzekere saxofoons en trompetten." In andere stukken mist ze soms de dwarse canonische structuur van Louis Andriessen.

1997

Ter gelegenheid van het vijfentwintig jarig bestaan organiseert Orkest de Volharding in Muziekcentrum Vredenburg in Utrecht een festival waar ook geestverwanten met wereldmuziek en jazz optreden. Donemus brengt een opname van het concert van 12 mei 1972 uit als speciale uitgave bij het tijdschrift Key Notes.

1999

Orkest de Volharding onder leiding van Jurjen Hempel presenteert een nieuw programma: Extravaganza. Het bevat vijf Nederlandse stukken van elk ongeveer een kwartier lengte, waaronder drie premières: Burn/one van Wiek Hijmans, The Way Of The Ram van Vannessa Lann en Via Via van Paul Termos. Frits van der Waa schrijft in de Volkskrant: "Het spel van de dertien muzikanten laat niets te wensen over, en de muziek is dan misschien niet aldoor even hemelbestormend, maar zeker het aanhoren waard."

Paul Termos Wiek Hijmans

2002

Componist en musicoloog Anthony Fiumara is de nieuwe artistiek leider van Orkest de Volharding en Els Wijmans de nieuwe zakelijk leider.

2003

In opdracht van Orkest de Volharding brengt componist Merlijn Twaalfhoven jonge beeldend kunstenaars, theatermakers, componisten en performers bijeen om te experimenteren met nieuwe concertopstellingen, het creatief gebruik van ruimte en de betrokkenheid van het publiek. In drie periodes ontwikkelen kunstenaars die geen notenschrift beheersen, nieuwe communicatievormen met beeld en muziek. Tijdens de presentatieavonden wordt het publiek door alle hoeken van het Korzo-theater in Den Haag gevoerd voor uiteenlopende en verrassende performances. De deelnemende kunstenaars zijn Govinda Mens, James Beckett, Stani Michels, Richard Niessen en Annelys de Vet (beeldende kunst); Boukje Schweigmann en Ina Stockem (theatermakers) en Mayke Nas, Aspasia Nasopoulou, Kristoffer Zegers, Marianthi Papalexandri en Samuel Vriezen (componisten).

Merlijn Twaalfhoven

2004

Orkest de Volharding maakt een tournee door de Verenigde Staten. In het Lincoln Center in New York spelen ze onder meer Andriessens M Is For Man, Music And Mozart.

2006

In de serie Vogelvrij werkt Orkest de Volharding intensief samen met jonge Engelse componisten. Christopher Fox treedt op als gastprogrammeur. Het programma vermeldt vijf premières: De Groote Muziek (Christopher Fox), Intermittence (Joanna Baille), Concerto Grosso (Michael Wolters), Ullrich 1 and 2 (Laurence Crane) en Music For People Who Like Nature (Andrew Hamilton).

2008

Het Fonds voor de Podiumkunsten adviseert minister Plasterk de subsidie aan Orkest de Volharding te beëindigen. In oktober ondertekenen Alexander Rinnooy Kan, voorzitter van de Sociaal-Economische Raad, en andere prominenten een brief aan de Vaste Kamer Commissie Cultuur waarin zij wijzen op de schade onder de muziekensembles als gevolg van de negatieve besluiten van het Fonds. Intern gist het in het orkest. De Coöperatieve Vereniging is omgezet in een Stichting en volgens Roland de Beer in de Volkskrant vertrekt bijna de helft van het orkest, veelal niet vrijwillig.

2009

Met ingang van 1 januari heeft Orkest de Volharding geen subsidie meer. Het orkest ziet geen andere oplossing dan zichzelf op te heffen. Op 19 februari geeft Radio 4 een terugblik op de bewogen geschiedenis van het Orkest de Volharding. Samensteller Wim Laman besteedt tevens aandacht aan een aantal andere ensembles die in de problemen zijn gekomen. Uiteraard ook veel muziek van o.a. Louis Andriessen, Steve Martland en John Adams. Op 7 juli treedt Orkest de Volharding op in het Muziekgebouw aan het IJ. Het is een bijzondere samenwerking met de Nederlandse afdeling van The International Association of Music Libraries, Archives and Documentation Centres. De Italiaanse sopraan Cristina Zavalloni zingt, onder meer in Louis Andriessens compositie 'Y Después' (1983) met teksten van Federico García Lorca. Naast werk van Andriessen wordt een stuk uit 2003 van Joey Roukens uitgevoerd, getiteld 'Shifting Lines, Shifting Colors'.

2010

Orkest de Volharding brengt zijn laatste cd uit. Het is een dubbel-cd met ouder werk, waarvan twee in eigen, niet eerder verschenen arrangementen. Andy Gill schrijft in de Engelse krant The Independent: "This 2CD set features splendid interpretations of minimalist works by the Dutch ensemble Orkest de Volharding." Op 21 februari geeft Orkest de Volharding in gebouw muzyQ in Amsterdam zijn laatste concert.

Foto's Orkest de Volharding

Audio/Video Orkest de Volharding