producers

Geschiedenis van Producers

De producer heeft de leiding tijdens een studio-opname. Doorgaans is hij ook degene die bepaalt hoe een plaat moet klinken. Sommige producers creëren een specifiek eigen geluid, waaraan de artiest ondergeschikt wordt gemaakt. Voorbeelden daarvan zijn Phil Spector, Brian Eno en Stock, Aitkin & Waterman. Anderen gebruiken minder in het oog springende productiemethoden of begeleiden slechts de artiest in diens zelf ontwikkelde concept. Bekende voorbeelden daarvan zijn George Martin (Beatles), Daniel Lanois (U2, Bob Dylan) en Nigel Godrich (Radiohead, Beck).

Sommige producers zitten ook daadwerkelijk achter de knoppen, anderen laten de technicus het werk doen (vergelijk de rol van regisseurs en cameralieden in de filmwereld). Veel technici ontwikkelen zich tot producer of nemen een dubbelrol op zich. In de beginjaren van de popmuziek en in diverse specifieke genres (disco, house, meidengroepen) zijn het bijna uitsluitend producers die de dienst uitmaken. En hoewel artiesten in de loop der tijd steeds meer controle over eigen werk krijgen, blijven producers in het maken van hits en trends een voorname rol vervullen. De ontwikkeling van de computertechnologie maakt dat de rollen van componist, arrangeur, producer, technicus en uitvoerend artiest steeds meer samenvallen. Dat geldt met name in de dance. Bovendien komt dankzij de voortschrijdende technologie de voorheen kostbare opnameapparatuur steeds meer binnen het bereik van de muzikant met een kleine beurs en neemt de zelfwerkzaamheid van muzikanten toe.

In Nederland worden de eerste popplaten geproduceerd door producers die in vaste dienst zijn bij platenmaatschappijen. Zij doen de pop erbij, naast hun klassieke en jazz-opnamen. Bekende namen uit die begintijd zijn Jack Bulterman, Johnny Hoes en Gerrit den Braber. Halverwege de jaren zestig neemt Phonogram voor het eerst mensen specifiek aan voor popmuziek. Initiator hiervan is Rieneke Geveke, de vrouwelijke chef van de opnamestaf. Zij haalt Tony Vos (Boudewijn de Groot, Cuby + Blizzards, Ekseption), Peter Koelewijn (Bonnie St. Claire, Casey & The Pressure Group, Nico Haak, Bots, Babe, Normaal, André Hazes) en Hans van Hemert (Q65, Group 1850, The Ro-d-ys, Zen, DC Lewis, Mouth & MacNeal, Luv') in huis.

Johnny Hoes Peter Koelewijn Hans van Hemert Gerrit den Braber Jack Bulterman

In de jaren zeventig wordt het vak van producer een typisch freelancers bestaan. Succesvol in die jaren zijn Hans Vermeulen (Anita Meyer, Rainbow Train) en Jaap Eggermont (Earth & Fire, Catapult, Stars On 45). Cor Aaftink en Roy Beltman tekenen voor het langdurige succes van BZN. Eddie Hilberts scoort met Pussycat een internationaal succes. Manager en platenbaas Fred Haayen staat op platen van de Golden Earring vaak vermeld als producer, maar is in de praktijk zelden in de studio aanwezig. De bandleden tekenen zelf voor de productie en doen dat ook regelmatig voor derden.

Jaap Eggermont Roy Beltman Fred Haayen Hans Vermeulen

Punk en new wave zorgen in de jaren tachtig ook in producersland voor een scheiding der geesten. De 'oude' garde blijft actief voor de grote platenmaatschappijen en slaagt er op gezette tijden in succesvolle concepten te ontwikkelen. Met name met meidengroepen is men zeer succesvol. The Dolly Dots (Peter van Asten en Richard de Bois), Babe (Peter Koelewijn), Luv' (Piet Souer en Hans van Hemert), Doris D & The Pins (Martin Duiser en Piet Souer). Zij krijgen gezelschap van Jochem Fluitsma en Erik van Tijn, die tekenen voor Mai Tai en later ook voor Linda Roos & Jessica en Idols.

Peter van Asten Piet Souer Fluitsma & Van Tijn Peter Koelewijn Hans van Hemert Martin Duiser

Daarnaast ontstaat er een circuit van jonge producers die zich specialiseren in bands uit het clubcircuit. Eind jaren zeventig is Robert-Jan Stips (Gruppo Sportivo, Nits) de eerste die op die manier naam maakt. Hij wordt gevolgd door Frans Hagenaars (Daryll-Ann, Johan, Caesar) en Oscar Holleman (Heideroosjes, Within Temptation, Krezip). Een aantal van deze specialisten weet door te dringen tot internationaal niveau. Erwin Musper zit achter de knoppen als technicus en/of producer bij o.a. Van Halen, Bon Jovi, Def Leppard en The Scorpions. In Nederland verleent hij zijn diensten aan o.a. Doe Maar, Normaal, Van Dik Hout en Anouk. Attie Bauw ontwikkelt zich al vroeg tot specialist op digitaal gebied en werkt met onder meer Judas Priest, Biohazard, The Scorpions, Nits, Normaal, Hans Dulfer, The Gathering, De Kast en Tröckener Kecks. Theo van Eenbergen heeft de namen van Sonic Youth, Red Hot Chili Peppers, Urban Dance Squad, Henri Rollins, Iggy Pop en Steve Albini op zijn cv staan.

S.T.I.P.S. Frans Hagenaars Oscar Holleman Erwin Musper Theo van Eenbergen Attie Bauw

De bloei van de platenindustrie in de jaren negentig zorgt voor veel werkgelegenheid, die over het algemeen terechtkomt bij de gevestigde namen. Niettemin weten enkele jonge producers naam te maken: John Ewbank (Marco Borsato, Trijntje Oosterhuis), Sander Janssen (Van Dik Hout, Gotcha!, Raggende Manne, Acda & De Munnik), Michel Schoots (Burma Shave, Claw Boys Claw, Van Dik Hout, Green Lizard, Racoon, Kane, Ilse Delange, Beef) en Reyn Ouwehand (Les Zazous, Sita, Kane).

Reyn Ouwehand Michel Schoots