singer-songwriter

Overzicht | Geschiedenis | Lijst | Podia | Festivals

Gerelateerd

Americana
country
folk
Nederlandstalig
pop
pop/rock

Uitgelicht

Stef Classens in 2014 (Bron website Beste Singer-Songwriters van Nederland)

Geschiedenis

Muzikant die, solo of met een band waarin hij of zij duidelijk de leider is, zelfgeschreven liedjes brengt met persoonlijk getinte teksten.
Lees meer...

Stef Classens

Stef Classens (1993) wint in 2014 De Beste Singer-Songwriter van Nederland, de tv-talentenjacht van dj Giel Beelen. Zijn auditienummer She Will Help You Out gaat over zijn vriendin Evi, zijn steun en toeverlaat. "Toen ik me down voelde ontmoette ik haar en zij heeft me heel erg geholpen," aldus de ... Lees meer...

Belangrijke acts

Armand
Boudewijn de Groot
Fay Lovsky
Joop Visser
Michael de Jong

Belangrijke albums

Alles Van... Jaap Fischer van Joop Visser
As 't D'r Op Aan Kump van Gé Reinders
Characters van Dyzack
Origami van Fay Lovsky
Spinvis van Spinvis
Vaderland van Frank Boeijen
Voor De Overlevenden van Boudewijn de Groot

Geschiedenis van Singer-Songwriter

Muzikant die, solo of met een band waarin hij of zij duidelijk de leider is, zelfgeschreven liedjes brengt met persoonlijk getinte teksten.

De term singer-songwriter duidt van origine muzikanten aan die zelfgeschreven liedjes brengen met persoonlijk getinte teksten en zichzelf begeleiden op één instrument - doorgaans een akoestische gitaar, maar een piano komt ook voor. Hoewel zulke muzikanten al bestaan vanaf het begin der mensheid beschouwt men de Amerikaan Bob Dylan als de allereerste singer-songwriter. De reden daarvoor is dat waar zijn voorgangers zich nog bedienen van metaforen en symboliek, Dylan geen blad voor de mond neemt. Vooral in de jaren zestig en zeventig groeien de singer-songwriters uit tot het geweten van de popmuziek. De muziek zelf bevat aanvankelijk elementen uit de country en folk, maar kan inmiddels uit nagenoeg ieder genre putten. Singer-songwriters gaan ook steeds meer in bandbezetting spelen, al dan niet elektrisch versterkt. Ook daarin is Bob Dylan trendsetter - wat hem in 1965 door veel fans niet in dank wordt afgenomen. In de loop der jaren zijn de betekenis en het gebruik van de term singer-songwriter onduidelijk geworden. Er zijn veel muzikanten die hun band als middel gebruiken om hun persoonlijke visie mee te uiten, die niet als singer-songwriter worden aangeduid - ook al is alle muziek en tekst van hun hand. Omgekeerd worden er artiesten singer/songwriter genoemd zonder dat ze er een uitgesproken mening of anderszins persoonlijke uiting op na houden.

In Nederland begint de geschiedenis van de singer-songwriter bij Jaap Fischer, begin jaren zestig. Zijn Nederlandstalige luisterliedjes met gitaarbegeleiding, waarmee hij optreedt tijdens zijn studententijd, zijn afwisselend breekbaar en cynisch. Zijn EP's en platen zijn in de periode 1961-63 zo'n succes, dat Fischer, die gruwt van aandacht en commercie, zich uit de muziek terugtrekt. Vanaf 1976 is daar ineens Joop Visser, een singer-songwriter wiens werk meer politiek georiënteerd is en radicaal van toon. Ofschoon dezelfde man wil Joop Visser niet herinnerd worden aan Jaap Fischer.
Het werk van Fischer is van zeer grote invloed op singer-songwriter Boudewijn de Groot en diens tekstschrijver Lennaert Nijgh. In 1964 wordt het Haarlemse tweetal door de singles Elegie Prenatale en De Morgen al snel in de hoek van het protest geplaatst. Ook op debuutelpee Boudewijn de Groot (1966) is het aantal nummers met een maatschappijkritische lading groot. Op Voor de Overlevenden (1966) staan echter met name liedjes die handelen over verloren jeugdidealen, stukgelopen liefdesrelaties, volwassen worden en overleven in een volgende fase van het leven. De kenmerkende akoestische gitaar is op deze tweede plaat ingeruild voor beatmuziek.
Armand is protestzanger Herman van Loenhout uit Eindhoven. Zijn succes begint als in 1967 een DJ de achterkant van zijn tweede single draait, Ben Ik Te Min - het verontwaardigde relaas van een jochie uit de lagere klasse, dat zich hardop afvraagt of hij niet goed genoeg is voor het meisje waar hij verliefd op is. Die thematiek zal Armand in een notendop blijken. Hij heeft een diepgewortelde afkeer van de burgermaatschappij en het is dat waar zijn platen als Blommenkinders (1968), Een Beetje Vriendelijkheid (1974) en Terug Naar Aarde (1976) en zijn vele singles van vervuld zijn. De muziek varieert van authentieke singer-songwriter, beat en folk tot fanfare. Het succes van Ben Ik Te Min wordt echter niet meer geëvenaard.

Joop Visser Boudewijn de Groot Armand Lennaert Nijgh

De tweede helft van de jaren zestig is de periode van de beatmuziek. Het merendeel der Nederlandse bands zingt in het Engels (of begint dat dan te doen). Als begin zeventig veel bands uit elkaar vallen, gaan enkele leden solo verder als (aanvankelijk) Engelstalige singer-songwriters. Zo stapt de uit Oosterhout afkomstige Pool Kazimierz (Kaz) Lux in 1971 uit Brainbox. Nadat zijn eerste soloplaten en -singles slecht verkopen, wordt het album Eli (1976) met goud bekroond. Ook de in Voorburg geboren Hans Vermeulen heeft eerst succes met de sixties beatband Sandy Coast om, in het volgende decennium, naast de groep Rainbow Train actief bezig te gaan als soloartiest.

Kaz Lux Hans Vermeulen

Met het succes van Doe Maar heerst er begin jaren tachtig een hausse in Nederlandstalige popmuziek. Er mag weer gezongen worden in de moerstaal en de debuutplaat van de Frank Boeijen Groep (FBG) uit 1981 komt daarmee precies op het juiste moment. FBG slaat aan en leider Frank Boeijens kenmerkende warme, ietwat onverstaanbare manier van zingen wordt 'wereldberoemd'. De single Zwart Wit, een protest tegen de racistische moord op de Antilliaan Kerwin Duinmeijer in Amsterdam, wordt in 1983 een grote hit. In 1991 kondigt Frank Boeijen aan solo te gaan. Op zijn soloplaten zal hij een steeds soberder en intiemer geluid laten horen.

Frank Boeijen

Vanaf de jaren negentig is de popmuziek ontzettend divers. Singer-songwriters zijn zowel de authentieke 'man met gitaar' als types die op hun zolderkamer met behulp van de computer hun liedjes in elkaar plakken. Multi-instrumentalist Ad Vanderveen (gitaar, piano, dobro en mondharmonica) behoort tot de eerste categorie. Tot de zolderkamerknutselaars behoort Spinvis, het eenmansproject van Erik de Jong uit Nieuwegein. Op 1 april 2002 verschijnt het lovend ontvangen debuut van de dan al 41-jarige postbode.

Dyzack Spinvis

Bijna onplaatsbaar is Fay Lovsky, één van de meest oorspronkelijke singer-songwriters die Nederland rijk is en ook een van de actiefste. Een beknopt doch volledig carrièreoverzicht geven is bij haar onmogelijk. Een greep: ze begint begin tachtig met platen die, toen al, geheel volgens een knip&plakproces vervaardigd zijn. Haar tweede (1982) wordt bekroond met een Edison en ook ontvangt Lovsky de Zilveren Harp van Conamus. Na nog een tweetal platen treedt ze in 1986 toe tot de Magnificent Seven, een project van Henny Vrienten dat filmklassiekers speelt. Tevens levert ze een bijdrage aan La Grande Parade, een conceptelpee waarop 'Rietveld'-musici muziek maken geïnspireerd op de gelijknamige tentoonstelling in het Stedelijk Museum. In 1990 is ze als 'diseuse' te horen op een cd van het Fodor Kwintet met stukken van György Ligeti. Twee jaar later werkt ze samen met striptekenaar Joost Swarte voor Jopo In Mono. Met The Veggies treedt ze op als huisband van Hanneke Groentemans radioprogramma. Bij The Beau Hunks zingt ze oorspronkelijke liedjes van Stan Laurel & Oliver Hardy, waarvoor ze ook wel eens de zingende zaag hanteert. Vanaf midden jaren negentig zal zij diverse gastbijdragen leveren aan de opnamen van Nederlandse artiesten (o.a. Mathilda Santing, Arling & Cameron en Het Metropool Orkest), waaronder op exotische instrumenten. In 2002 speelt ze in de begeleidingsband van de Amerikaanse striptekenaar Robert Crumb. Met haar eigen band La Bande Dessinée weet ze zichzelf ook in de belangstelling te houden.

Fay Lovsky