surf

Geschiedenis van Surf

Korte onstuimige rock 'n' roll-liedjes met veel galm over de elektrische sologitaar, waarmee muzikanten de sensatie van het surfen proberen weer te geven. Het genre ontstaat in de vroege jaren zestig in de Amerikaanse staat Californië en beleeft halverwege de jaren negentig een revival. Ook wel surfrock genoemd.

Surf of surfrock komt begin jaren zestig in Californië voort uit de Amerikaanse rock'n'roll en is vrijwel direct een rage. Het genre bestaat uit korte, onstuimige 'drie akkoorden liedjes' vol reverb (galm) over de elektrische sologitaar, waarmee de muzikanten de sensatie van het surfen proberen weer te geven. (Variant: hotrod, waarmee men het dragracen wilde 'vangen'). Met zijn hoofdrol voor gitaarsolo's vol Hawaiiaanse en Arabische invloeden en speciaal uitgevonden geluidseffecten is de surf een pionierende muzieksoort, die zijn weerslag op beat en garagerock heeft bij de vorming van de psychedelica. Zijn de eerste surfhits geheel instrumentaal (belangrijkste vertolker: Dick Dale), al snel komen er groepen bij die er heldere, opwekte close harmony bij beginnen te zingen (belangrijkste vertolkers: The Beach Boys, Jan & Dean). De teksten handelen steevast over zon, zee, strand, meisjes en, natuurlijk, surfen. Als halverwege de jaren zestig beat en garagerock opkomen betekent dit het einde van de populariteit van de surf. Het genre blijft echter aan de zijlijn van de popmuziek voortbestaan. Eind jaren tachtig worden de eerste tekenen van een surfrevival zichtbaar. Poppy gitaar- en punkbandjes in het alternatieve circuit passen het twangy, in echo verdronken geluid van de surf toe in hun eigen liedjes, met de nodige humoristische verwijzingen naar vroeger tijden. In de jaren negentig groeit surf uit tot een heuse trend, als de dan populaire filmregisseur Quentin Tarantino oude surfhits gebruikt als soundtrack voor zijn film Pulp Fiction. Vele nieuwe surfbands staan op en de oudjes verschijnen weer op het toneel.

De enige authentieke Nederlands surfband is The Hurricane Strings uit Rotterdam, opgericht in 1961 door de broertjes Fred (orgel, piano), Theo (gitaar), Ybert (basgitaar) en Wouter Noorlander (drums). Hun surf is gebaseerd op orgel, waarmee ze succesvol een aantal singles en een mini-elpee kunnen opnemen. In 1964 houdt de groep op te bestaan.

Hurricane Strings

Rijker geschakeerd is het palet aan surfbands dat tijdens de revival in de jaren negentig opstaat. The Apemen ontstaan in 1992 te Tilburg en bestaan uit Jeroen Van De Sande (gitaar), Dave Andriesse (basgitaar), Albert Benier (orgel) en Johnny Zuidhof (drums). De groep loopt net vooruit op de toen aanstaande surftrend. In de eerste jaren brengen The Apemen vier singles en een debuutalbum uit en is de band ook terug te vinden op een aantal verzamelaars. De tweede langspeler Surfvival Of De Onbeschofste (1995) bevat traditionals en eigen werk en wordt goed ontvangen. Op het hoogtepunt van de surfrevival staan The Apemen in het voorprogramma van Dick Dale - de Amerikaanse 'King Of The Surf Guitar'. De jaren daarna speelt de band veelvuldig, ook in België, Duitsland en Zwitserland. Daarna verdwijnt de groep naar de achtergrond.

The Apemen

De Treble Spankers komen in 1993 voort uit de sixtiesband Ouke Baas. Marcel Kruup (gitaar), Frank Gerritsen (gitaar), Maarten Heijblok (basgitaar) en Frank Sloos (drums) debuteren met het album Araban (1994). De groep blijkt hierop veel meer te doen dan inhaken op een naderende rage. Behalve surf klinken ook muzikale invloeden door als Ennio Morricone en Kraftwerk, waarbij vooral het virtuoze spel en de authentieke 'reverbsound' van gitarist Frank opvallen. Araban slaat aan, het Radio 2-programma Het Steenen Tijdperk gebruikt de compositie Mirananda zelfs een tijdlang als herkenningstune. Ook BBC-jock John Peel en diverse Amerikaanse universiteitsstations draaien de plaat. In 1995 geeft de band enkele verpletterende optredens, onder andere tijdens Lowlands en het Crossing Borderfestival. De tweede CD Hasheede (1996) levert een hit op met Red Hot Navigator en verkoopt ruim 20.000 exemplaren. Tournees in België, Duitsland, Spanje, Zwitserland en Engeland volgden. Ook neemt de band veel nieuw materiaal op. Dat blijft echter op de plank blijven liggen omdat bij gitarist Gerritsen RSI wordt geconstateerd. Tijdens de noodgedwongen rustpauze valt de groep uit elkaar. De bandleden duiken sindsdien op in diverse andere projecten, zoals Jacaranda, Big Paulus, Parlandos, Ron & The Splinters en The Herb Spectacles.

The Treble Spankers